Οικογενειακές Επιχειρήσεις

Τι θα πρέπει να προσέξει μία οικογενειακή επιχείρηση

Πώς πρέπει να πορευτούν οι οικογενειακές επιχειρήσεις στο σημερινό οικονομικό τοπίο; Πόσο επηρεάζουν τις σχέσεις σε μια οικογενειακή επιχείρηση μια σειρά από ζητήματα όπως η κατανομή των ρόλων ή ο επιμερισμός των αρμοδιοτήτων; Τι απαιτείται για τη σωστή οργάνωση και λειτουργία μιας οικογενειακής επιχείρησης;

Δυστυχώς πολλοί επιχειρηματίες ξεκινούν μια επιχείρηση χωρίς καμία επαγγελματική προετοιμασία και εκπαίδευση.  Το χειρότερο είναι ότι δεν σκέπτονται ή ακόμη και αρνούνται να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους ή να αποκτήσουν τις νέες γνώσεις και δεξιότητες που απαιτεί η συνεχής ανάπτυξη και ευημερία της επιχείρησης. Ισχυρίζονται ότι το γεγονός ότι έκαναν μια «καλή αρχή», δηλαδή δημιούργησαν μια αρκετά πετυχημένη επιχείρηση, είναι μια απόδειξη ότι ξέρουν τι κάνουν. 

Η πραγματικότητα είναι ότι οι γνώσεις και δεξιότητες που ήταν κατάλληλες για τη Δημιουργία της επιχείρησης δεν είναι κατάλληλες για την επόμενη φάση της Ανάπτυξης. Αυτός είναι ο λόγος που πολλές οικογενειακές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν προβλήματα επιβίωσης μετά τον πέμπτο χρόνο ή όταν ο νέος διάδοχος «μπαίνει» στην επιχείρηση. Εδώ το διοικητικό στιλ του «Εγώ αποφασίζω και διατάσσω» που ήταν αποτελεσματικό στη φάση της δημιουργίας, πρέπει να αντικατασταθεί με το «Εμείς συνεργαζόμαστε».

Επιπλέον η οικογενειακή επιχείρηση έχει τα πρόσθετα προβλήματα της οικογενειακής αρμονίας. Επιτυχημένες επιχειρήσεις που διοικούνται από δυσαρεστημένες οικογένειες αργά ή γρήγορα καταλήγουν στα δικαστήρια.

Είναι απαραίτητη η ύπαρξη ενός οικογενειακού συμβουλίου όπου μέλη της οικογένειας συζητούν τα προσωπικά τους προβλήματα και αναζητούν τρόπους βοήθειας από την επιχείρηση. Επίσης απαραίτητη είναι και η σύνταξη ενός οικογενειακού «Συντάγματος» το οποίο θα περιγράφει τις προϋποθέσεις εργασίας στην επιχείρηση, οικονομικά οφέλη, τρόπους μεταβίβασης ή πώλησης μεριδίων, συμμετοχή συγγενών εξ αγχιστείας, οικονομική ανταμοιβή και πρόγραμμα διαδοχής.

Αναρίθμητες είναι οι περιπτώσεις συγκρούσεων μεταξύ μελών της οικογένειας από συμφωνίες που έγιναν κάποτε σε προφορικό επίπεδο που αργότερα το ένα μέλος «θυμάται» πολύ καλά ότι η συμφωνία ήταν όπως αυτό εξηγεί και το άλλο επιμένει ότι δεν ήταν έτσι.  Αναφορά σε μια γραπτή συμφωνία είναι ο μοναδικός τρόπος επαλήθευσης των όσων έχουν συμφωνηθεί.       

  

Ο δημιουργός μιας οικογενειακής επιχείρησης πρέπει επιπλέον να δημιουργήσει έναν «εσωτερικό κανονισμό» ή ένα «εγχειρίδιο λειτουργίας της επιχείρησης.»

Αν και οι λεπτομέρειες τέτοιων καταστατικών διαφέρουν από επιχείρηση σε επιχείρηση, όλα έχουν τα επόμενα κοινά συστατικά: 

• Δημιουργία Προσωπικού και Επιχειρησιακού Οράματος: πού ή ποιοι θέλουμε να είμαστε πέντε χρόνια από σήμερα;

• Δημιουργία Επιχειρησιακής Αποστολής: πώς επικοινωνούμε με τους πελάτες μας;

• Δημιουργία Οργανωτικής Δομής: ποια είναι τα βασικά τμήματα της επιχείρησης;

• Στελέχωση: ποιοι είναι οι ηγέτες (τα στελέχη) του κάθε τμήματος;

• Περιγραφή Καθηκόντων και Υποχρεώσεων: τι κάνει το κάθε στέλεχος;

• Ποια είναι η Στρατηγική της Επιχείρησης: πού θέλουμε να πάμε και πώς σχεδιάζουμε να πάμε εκεί;            

• Συστήματα Υλοποίησης της Στρατηγικής και ελέγχου της πορείας της επιχείρησης: πώς εκτελούμε και πώς ξέρουμε αν επιτύχαμε αυτό που σχεδιάσαμε;  

Τελικά ο επιχειρηματίας θα πρέπει να ασπαστεί τον βασικό νόμο ότι «υγιείς επιχειρήσεις στηρίζονται σε ευτυχισμένες οικογένειες».